MEMERANDOM.COM –
Sajak Kopi Kadaluarsa lan Dialog Sama Semut: Mencari Makna dalam Perkara Sepele
Urip iki kebak simbol. Kadang, makna paling jero malah ditemokake ing perkara sing katon sepele, sing saben dina kita temoni nanging kerep ora kita gagas. Kayata secangkir kopi sing arep diseduh, utawa sak tumpuk semut cilik sing tansah obah ing lantai. Loro-lorone, kopi kadaluarsa lan semut, nawakake piwulang urip sing ora nyono, yen gelem ndeleng lan ngrungokake kanthi ati.
Wayah sore iku, aku nemokake sebungkus kopi bubuk ing pawon. Bungkus lawas, katon wis suwe ngebaki rak. Nalika dak jupuk, mripatku tumuju marang tanggal sing kacithak ing kono. Kadaluarsa. Wis pirang-pirang wulan kepungkur. Seketika, muncul roso ing dodo. Roso eman, roso kelangan kesempatan. Kopi sing kudune menehi anget lan semangat ing esuk utawa sore, saiki mung dadi barang sing ora ana ajine maneh, mung ngebaki papan, nunggu dibuwang.
Iki dudu mung kopi, batinku. Iki koyo nggambarke perkoro sing ora sida, kesempatan sing kliwat, utawa potensi sing ora tau dienggo nganti akire luntur dhewe. Aroma pait kopi bubuk sing isih kecium samar-samar kaya nggugah kenangan babagan niat-niat lawas sing durung kaleksanan. Niat ngopi iki dewe, sing ketunda nganti kopine kadaluarsa. Pirang-pirang roso pait lan legi sing kudune iso dirasakake, saiki mung dadi bubuk sing wis ilang dayane.
Nalika nyawang bungkus kopi kadaluarsa iku, pikiranku dumadakan kelingan marang konsep sajak. Sajak ora mung babagan kaendahan, nanging uga babagan perenungan, babagan narik makna saka kahanan apa wae, kalebu kahanan sing katon ora sampurna utawa malah wis rusak. Sajak Kopi Kadaluarsa – opo kira-kira isine? Mungkin isine babagan wektu sing mlayu, babagan penyesalan alus, babagan carane barang-barang duwe umure dhewe, lan kepiye kita kudu ngregani saben wayah sadurunge kabeh dadi “kadaluarsa”. Mungkin uga isine babagan carane roso pait iku sejatine roso sing murni, sing nalika wis ora pas wayahe bakal malih dadi roso liya sing ora kepenak.
Aku njagong ing kursi cedhak jendela, isih nyekel bungkus kopi mau. Pandanganku tumuju marang lantai. Ing kono, kaya biasane, ana sak tumpuk semut cilik sing tansah obah, nggawe barisan dawa nggawa remukan-remukan cilik. Semut. Makhluk cilik sing kerep ora kita gagas, nanging uripe kebak piwulang.
Aku wiwit “ngajak” semut-semut iku “dialog” ing njero pikiranku. Hey, semut cilik, batinku. Lagi opo to kowe iki? Kok tansah obah, ora leren-leren?
Kaya-kaya aku krungu wangsulane, dudu nganggo swara, nanging nganggo tumindake: Kami sibuk, manusia besar. Kami sedang mencari rejeki. Setiap remah adalah harta bagi kami. Setiap perjalanan melintasi lantai ini adalah petualangan besar, perjuangan untuk bertahan hidup dan memberi makan koloni kami.
Aku nyawang maneh kopi kadaluarsa ing tanganku. Banjur nyawang semut. Kowe ngerti ora, semut, iki kopi. Wis ora pait, ora wangi maneh. Wis kadaluarsa. Ora ana gunane kanggoku.
Semut-semut iku kaya ora peduli karo omonganku. Dheweke tetep fokus, nggotong remukan sing luwih gedhe saka awake dhewe. Nanging, ana siji utawa loro semut sing kaya-kaya nggoleki ing cedhak sikilku, cedhak karo kopi sing dak cekel.
Apa kowe bakal gelem nggawa bubuk kopi iki, semut? Sanajan wis kadaluarsa? takonku maneh ing batin.
Lan maneh, tumindake semut sing menehi wangsulan. Ana siji semut sing mandheg ing sacedhake bubuk kopi sing ora sengaja tibo saka bungkus. Dheweke nyoba mriksa, banjur kaya-kaya menehi sinyal marang kancane. Sak ora-orane, dheweke ora langsung ngedohi kaya dene aku ngedohi kopi sing wis ilang dayane. Kanggo semut, bubuk iku tetep wujud substansi, wujud sing iso dideleng, diangkat, lan digawa menyang sarange.
Kowe ora ngerti kadaluarsa, ya? batinku marang semut. Kanggomu, sing penting iku wujud, bobot, lan apa iku iso digawa utawa ora. Ora peduli tanggal ing bungkus.
Ing kene, dialog karo semut iku dadi luwih jero. Semut, kanthi kesederhanaane, mulang aku babagan perspektif. Kanggoku, kopi kadaluarsa iku sampah, simbol kegagalan utawa penundaan. Kanggone semut, bubuk kopi sing padha, sanajan wis kadaluarsa kanggo standar manungsa, bisa dadi sumber daya sing potensial. Dheweke ora ndeleng “kadaluarsa,” dheweke ndeleng materi. Dheweke ora ndeleng “ora ana ajine,” dheweke ndeleng kesempatan.
Piwulang saka semut iki kaya tamparan alus. Kita, manungsa, kerep banget menehi label marang samubarang. Apik, elek, anyar, lawas, sukses, gagal, migunani, kadaluarsa. Label-label iku sing banjur mbatesi cara kita ndeleng donya. Semut, kanthi uripe sing fokus ing ing kene lan saiki, ing tugas sing kudu dilakoni (nggolek pangan, nggawa mulih), ora keganggu karo label-label ruwet kuwi. Dheweke mung nindakake apa sing kudu dilakoni, nggolek value ing ngendi wae value iku iso ditemokake, sanajan ing remukan sing kita anggep sepele.
Kopi kadaluarsa lan semut cilik. Loro-lorone wujud saka perkara sing kerep kita anggep remeh. Siji minangka simbol saka wektu sing wis kliwat lan potensi sing ilang. Sijine minangka simbol saka ketekunan, fokus, lan kemampuan nemokake makna ing perkara sing paling cilik.
Sajak Kopi Kadaluarsa mungkin isine babagan melankoli lan perenungan babagan wektu. Nanging, Dialog Sama Semut nambahake dimensi liyane: babagan resiliensi, babagan adaptasi, lan babagan kemampuan ndeleng value ing kahanan apa wae, sanajan kahanan iku miturut standar umum wis “kadaluarsa” utawa “ora ana ajine”. Semut ora bakal nggawe sajak babagan kopi kadaluarsa; dheweke mung bakal nyoba nggawa bubuke yen iku migunani kanggone. Lan ing kono, ana kaendahan lan kawicaksanan sing luwih praktis.
Artikel iki dudu mung babagan kopi utawa semut. Iki babagan carane kita nyawang urip. Apa kita mung fokus marang sing wis “kadaluarsa” ing urip kita – kegagalan, kesempatan sing kliwat, penyesalan – nganti dadi melankolis kaya sajak pait? Utawa, apa kita iso sinau saka semut, fokus marang apa sing ana saiki, nggolek value ing saben langkah cilik, nggawa “remukan-remukan” kesuksesan utawa pembelajaran, lan terus obah maju sanajan dalane katon angel?
Mungkin, nalika nemokake “kopi kadaluarsa” liyane ing urip – proyek sing mandheg, hubungan sing bubar, impian sing ora kelakon – kita ora mung kudu nggawe “sajak” penyesalan. Kita uga kudu mandheg sedhela, njagong, lan miwiti “dialog sama semut”. Ndeleng donya saka sudut pandang sing luwih cilik, luwih fokus ing saiki, lan nggolek apa sing isih iso digawa, apa sing isih duwe value, sanajan iku mung “remukan” saka apa sing biyen kita impiake.
Saka sebungkus kopi sing lali diseduh lan sak tumpuk semut ing lantai, aku sinau. Babagan wektu, babagan roso, babagan perspektif, lan babagan kemampuan urip sing sejatine: nemokake makna lan terus obah, sanajan ing tengah-tengah perkara sing wis kadaluarsa utawa katon sepele. Eling, kawicaksanan iku kerep ndhelik ing panggonan sing paling ora kita nyana.
