MEMERANDOM.COM – Mitos Sandal Kebalik, Kok Bisa Bikin Ortu Marah Besar? Menelisik Pamali lan Ajaran Luhur Ing Balik Cerita Rakyat
Sampeyan mesthi wis tau ngalami utawa paling ora weruh pemandangan iki: sepasang sandal jepit utawa selop, dipasang nanging posisié kebalik, sikil sing kuduné ing ngarep malah ing mburi, lan sebaliknya. Kadhangkala, ndelok sandal kaya ngono waé wis cukup nggawe wong tuwo (ortu) dadi gela utawa malah nesu banget. Padahal, kan mung sandal kebalik? Biasa waé, ta? Nanging, kok bisa responé sekuat itu?
Ing tengah masyarakat Jawa lan Indonesia umumé, sandal kebalik ora mung dianggep sembrono utawa ora rapi, nanging kerep dikaitké karo macem-macem mitos lan pamali. Pamali iki minangka sawijining kapercayan tradisional sing ngandhut larangan-larangan lan ajaran turun-temurun, biasane diwènèhi alesan mistis utawa supranatural kanggo nguwatké larangané.
Salah sijiné mitos sing paling populer terkait sandal kebalik yaiku “iso nyebabké wong tuwo seda (meninggal)”. Walah, serem banget, ta? Ana uga sing ngandhaké nèk sandal kebalik iku ngundang sial, rezeki seret, utawa malah mbukak lawang kanggo makhluk alus lumebu omah. Mitos-mitos iki wis diwariské saka jaman biyen, dicritakné saka simbah marang wong tuwo, saka wong tuwo marang anaké, lan seterusé.
Nalika isih cilik, mesthi kita tau diperingati utawa malah dibentak nalika ketahuan masang sandal kebalik. “Heh, sandalé didandani! Pamali iku! Ndak nyundang (mengundang) baya (bahaya)!” utawa “Nek sandalé kebalik, ndak wong tuwomu cepet mati!” Kalimat-kalimat kaya ngono iku kadang nggawe gemeter lan langsung buru-buru mbenerké posisi sandalé. Sanajan ora ngerti persisé kenapa, sing penting nurut lan ora keno nesu maneh.
Nanging, Apa Bener Mung Gara-Gara Mitos?
Respon ortu sing nesu banget nalika ndelok sandal kebalik iki nggawe kita mikir. Apa tenan kuwi mung gara-gara wedi karo mitos wong tuwo seda utawa sial? Utawa ana alesan liya sing luwih jero, luwih praktis, lan luwih manusiawi sing ndasari nesuné kuwi?
Nèk direnungké luwih jero, nesuné wong tuwo iki ora mung saking mitosé. Mitos kuwi mung bungkusé utawa sarana kanggo nyampaiké ajaran sing luwih penting. Apa waé ajaran utawa alesan sing ndasari nesuné wong tuwo?
- Ajaran Kebersihan lan Kerapian (Tata Krama marang Barang):
Sandal kebalik kuwi nunjukkè (menunjukkan) nèk sing nganggo ora rapi lan sembrono. Sandal, senajan mung barang sepele, kuduné dirawat lan ditata kanthi bener. Nalika sandal kebalik, kuwi ateges ana ketidakpedulian marang barang sing dienggo. Wong tuwo mulangké nèk apa waé, sanajan cilik, kuduné dihargai (diregani) lan ditata kanthi apik. Omah sing rapi lan bersih nggambarké ati sing tertata lan kaluwarga sing apik. Sandal kebalik kuwi gampang didandani, lan kegagalan ndandani kuwi nuduhké kemalasan utawa kurangé perhatian. -
